Kennisproducten

Onderzoeksvragen

Wat zorgt ervoor dat studenten willen leren? Dit is de hamvraag voor iedere docent. Immers, gemotiveerde studenten die betrokken zijn bij hun studie hebben een grotere kans op studiesucces en maken het werk van de docent simpelweg leuker. Bij lerarenopleidingen basisonderwijs, die te maken hebben met studievertraging, studie-uitval en een gevarieerde studentenpopulatie enerzijds en een groeiende vraag naar leerkrachten anderzijds, staat studentenwelzijn hoog op de agenda. Om studentbetrokkenheid te vergroten, hebben vier pabo’s op verschillende plekken in het land – Doetinchem, Utrecht, Rotterdam en Amsterdam – leernetwerken opgericht omtrent onderwerpen die relevant zijn voor (aanstaande) leerkrachten. Deze netwerken bestaan uit studenten, lerarenopleiders, leerkrachten en onderzoekers. De verwachting is dat deze nieuwe, kleinschalige onderwijssetting informeel leren en eigenaarschap stimuleert, waardoor studentbetrokkenheid en motivatie stijgen. Tot op heden heeft onderzoek zich vooral gericht op de rol van leerkrachten in netwerken. In dit project staat echter de student centraal.

De hoofdvraag van dit project luidt als volgt:
Hoe kan studentenwelzijn in leernetwerken gefaciliteerd worden zodat sociale cohesie, motivatie, betrokkenheid en eigenaarschap van het leren van pabostudenten bevorderd worden?

We hebben de volgende deelvragen geformuleerd:

  1. Hoe ontwikkelen socialisatie, motivatie en leerresultaten van studenten in de diverse leernetwerken zich op de vier verschillende pabo’s?
  2. Hoe hangt de sociale configuratie van de diverse leernetwerken samen met socialisatie, motivatie en leerresultaten van pabostudenten?
  3. Welke ontwerpprincipes kunnen afgeleid worden van kenmerken van leernetwerken waarin socialisatie, motivatie en leerresultaten van pabostudenten verhoogd worden en de rol van studenten hierin?

Onderzoeksinstrumenten

Vragenlijst en interview dimensies van sociaal leren

Voor het begrijpen en begeleiden van een netwerk kan gebruik worden gemaakt van het ‘Dimensies van Sociaal Leren (DSL)-raamwerk’. Dit raamwerk karakteriseert een netwerk op de manieren waarop in het netwerk samen wordt geleerd. Hierbij kan gedacht worden aan de mate waarin de netwerkleden praktijkervaring met het materiaal uitwisselen, groepsdoelen bespreken en gelijkwaardigheid ervaren in het samenwerken binnen het netwerk. Het DSL-interview en de DSL-vragenlijst zijn de bijbehorende instrumenten.

Netwerkscan

De netwerkscan is op Iselinge Hogeschool ontworpen als handige tool die studenten en andere netwerkdeelnemers kunnen gebruiken om hun rol in een netwerk te analyseren én om vervolgens doelen te stellen voor hoe ze zich in die rol willen ontwikkelen. In de scan komen drie deelgebieden van netwerkleren aan bod:

1. Het aannemen van een professionele rol binnen een leernetwerk, door het tonen van een pro-actieve, en constructieve houding in het netwerk.
2. Zelfgestuurd werken aan persoonlijke doelen ten aanzien van het deelnemen aan een netwerk (de rol die wordt aangenomen) en inhoudelijke bijdragen leveren aan het netwerk.
3. Groeiende bewustwording van de waarde van dergelijke vormen van leren in netwerken en de consequenties hier voor hun persoonlijke en professionele ontwikkeling als leerkracht basisonderwijs.

Ook buiten de context van de lerarenopleiding – of zelfs buiten de context van het onderwijs – kan de netwerkscan van toegevoegde waarde zijn. Wij horen dan ook graag terug wat de ervaringen zijn van onderwijsprofessionals, wetenschappers en andere ‘netwerkleerders’ zijn die de netwerkscan in hun eigen praktijk of onderzoek inzetten!

Artikelen

Master’s thesis gerelateerd aan NRO Netwerkleren

Presentaties