Uit een interventarisatie op basis van interviews met schoolbestuurders tijdens de jaarlijkse conferentie van Penta Nova (Academie voor schoolleiderschap) op 1 december j.l., blijkt dat bestuurders in hun werk diverse dilemma’s ervaren. Een bestuurder zegt bijvoorbeeld: “Uit oogpunt
van concurrentie moet ik vooral aan mijn eigen scholen denken, maar is dat ook het beste voor het onderwijs en voor de leerlingen in mijn stad?” Een andere bestuurder noemt de werkdruk van de
leraren en vertelt: “Aan de ene kant zie ik dat leraren bijgeschoold moeten worden om gepersonaliseerd leren aan te bieden en onderwijs van deze tijd te kunnen realiseren. Maar aan de andere kant zie ik, juist bij de oudere leraren, dat werkdruk een zorg is en tot uitval kan leiden.”
Ook worden dilemma’s genoemd rond
(1) het sturen van versus het toevertrouwen aan schoolleiders,
(2) de openheid naar de Raad van toezicht versus eigen beslissingsruimte van bestuurders en
(3) het kiezen uit de vele thema’s die er vanuit de overheid op tafel worden gelegd:
welke moeten doorgang krijgen op scholen en welke niet? Kenmerkend voor dergelijke morele dilemma’s is dat het situaties betreft waarin men klem zit tussen twee handelswijzen die (vaak)
allebei nadelen hebben (Bauduin & Kanne, 2009).
De geraadpleegde bestuurders op de Penta Nova conferentie constateren dat zij bij het overwegen van morele dilemma’s vaak weinig of geen gesprekspartners hebben. Zij nemen wel deel aan
netwerken maar deze zijn vaak gericht op uitwisseling van praktische kennis. Zo noemt een bestuurder: “Ik zou graag met collega’s lastige dilemma’s bespreken, maar niet met collega’s die bij
een concurerend bestuur werken.” Een andere bestuurder geeft aan dat hij ook graag eens buiten het onderwijs zou kijken: “Ik ben benieuwd hoe dit soort morele dilemma’s in een andere context
spelen en hoe bestuurders er daar mee omgaan. Dat levert vast een frisse blik op.”
Morele dilemma’s bespreken vanuit interdisciplinair perspectief
Uit het bovenstaande komt naar voren dat er bij bestuurders behoefte is aan uitwisseling over dilemma’s die zij in hun werk ervaren, en wel met gesprekspartners die ook bestuurlijke posities bekleden maar niet in dezelfde sector werzaam zijn.